آی جماعت یئمیون چونکی وزیرلر داریخیر
باهالیقدان دئمیون چونکی وزیرلر داریخیر
امر ائدیب لر بیزه چین خلقی کیمی آزجا یئیک
تویوق اولمازسا پیشیک ، عقرب ، ایلان صرف ائلیک
یوخسا یئرده نه قالار اوغرولارین چال چاپینا
بیز یازیق میلتی دوولت سریبدیر ساپینا
عورضه سی یوخدو وطن ساخلاماغا خلقی چاپیر
تندیرین ایستی گوروبدور کی بوجور هر نه یاپیر
بیزی آللاه یارادیب دونبادا غم چکمک اوچون
بیز آج اولدوق آغالار قویدو اَتی آغ لاواشا
عوموروموز موفته یئره دئیدی داشا چیخدی باشا
آی "نیر اوغلو" باشووی آت یئره یات بی خیال اول
نه گوزلدیر اوله سن ، یا اولاسان دونیادا خول
روزبه صمدی (نیر اوغلو)
ایرانین اوبیرسی باشیندا کیش جزیره سینده محفل شعر تورکی
تورک توریست لریندن اوتور توتورلار بوردا دا بیزیم فرهنگ ارشاد
اوز محفل لریمیزه ایجازه صادر ائلمیر
یاشاسین کیش جزیره سی
هر کسین کی جان اوچون بیر مهربان جانانی یوخ
ایئله بیلسین جیسمی وار آمما ایچینده جانی یوخ
بیر کونول کی خالیدیر عالمده ذوق عشقدن
بیرا خرابا ملکه بنزر کی اونون سلطانی یوخ
محمد بئی مخفی
ائی اوره ک لره قان آخیدیب جوشدوران آللاه
گوندوز گئجه نی بیر-بیرینین آرخاسینا قوشدوران آللاه
احوال جهان تک سنین احوالینه باغلی
خوش حاله چئویر قلبیمیزی، اولمایا داغلی
آللاه، بو تورپاغین کسیلیب باشێ،
قرآن اوخوماغا ماللاسێ یوخدور!
کفن آختارماغا قووهوم - قارداشێ،
شیون قوپارماغا آناسێ یوْخدور!...
شاهمار اکبرزاده
گونده منه باش ووران ، ایندی منه داش وورور
ایندی منه داش ووران ، اوزگلره باش وورور
اوزگه اگر داش وورا ، دردینه دوزمک اولار
باخ بورا سوز بوردادی ، داشلاری یولداش وورور
سارایام من، ساری تئللرده یازام آخشاملار
سئوگیسیز سئوگیلره، خان آرازام آخشاملار
بیر گُؤیرچین کیمی چیرپینمادایام اوچماغا من
سوسموشام یوخسا سینهمده آوازام آخشاملار
بو گَرایلی نفسین کؤنلو شیکسته سازی وار
طالعیمدن آرالی اَلده سازام آخشاملار
من دنیز دالغاسینین بیر بوغولان خاطیرهسی
زیروهلرده دومانام، چوخدان آزام آخشاملار
کؤک آتیبدیر آغاجیم مؤو کیمی بار وئرمهدهدیر
قالماقالدیر کی یئنه شعر یازام آخشاملار
یازدا چوخلو یاغیشام، یایدا گونش یاغدیریرام
من سینانسام دا، قینانسام دا، رازام آخشاملار
سئوگیسیز سئوگیلره، خان آرازام آخشاملار
بیر گُؤیرچین کیمی چیرپینمادایام اوچماغا من
سوسموشام یوخسا سینهمده آوازام آخشاملار
بو گَرایلی نفسین کؤنلو شیکسته سازی وار
طالعیمدن آرالی اَلده سازام آخشاملار
من دنیز دالغاسینین بیر بوغولان خاطیرهسی
زیروهلرده دومانام، چوخدان آزام آخشاملار
کؤک آتیبدیر آغاجیم مؤو کیمی بار وئرمهدهدیر
قالماقالدیر کی یئنه شعر یازام آخشاملار
یازدا چوخلو یاغیشام، یایدا گونش یاغدیریرام
من سینانسام دا، قینانسام دا، رازام آخشاملار
ائیله میشدی بیری عزم عتبات
ایسته ییردی هامی اوندان سوغات
او دئییردی : منه سجّاده گتیر
بو دئییردی : منه لبّاده گتیر
ایستییردی بیری فیروزه اوزوک
بیری خرما ، بیری انجیر ، بیری کورک
هامیسی نسیه ، فقط ضربعلی خان
الینی سالدی جیبه ، بیرجه قیران
چیخاریب وئردی کی :( آی ساققالی چال
قاییداندا منه ده بیر توتک آل )
مشدی نین دوشدو پولا چونکو گوزو
سویله دی ضربعلی خانه بو سوزو
ائیله دین سن اوزونه مال توته یی
ایندی دن ضربعلی جان چال توته یی
ناظر شرفخانه ای
یازینین آرتیغندا ائیله بیلرسیز ناظر شرفخانه ای دن آٰتیخراخ
تانیش اولاسیز
تجنیس صنعتی نین تورک ادبیاتیندا بیر آیری و اوزه ل یئری واردیر و باشقا ادبیاتلاردان فرقلی گؤرسه نیر. سؤزوموزه دایاق اولاراق ، تام دئییلن جناس یالنیز و یالنیز تورک دیلینده اؤز یئرینی تاپیر. بئله کی تام اولمایان اوزده تجنیس دئییلمه ییر ، گؤستریش اوچون اوزوم ( انگور ) ، اوزوم ( صورتم ) ، اوزوم ( ببُرم ) ، اوزوم ( شنا بکنم ) ، اوزوم ( دست بکشم ) ، تجنیس ده ایشله نیر .
آیری آنلامدا بئله دئمه ک اولار کی « اوزوم » داها « ازیم » ایله تجنیس دئییر بلکه قافیه دیر.آدلیم جناس اوستادلاری تورک تاریخینده ، دده آشیق علسگر ، دده قوربانی ، عباس توفارقانلی، آشیق حسین بوزالقانلی، اوستاد مکائیل آزافلی کیمی لر یادگار قویموشلار.
آشیق یارادیجیلیغیندا و قوشمالاردا اون بیر هیجادا یازیلیر آمما بعضاً گرایلی، بایاتی و باشقا قالیبلرده ده یازیلیر.
تجنیس شعری أن کئچمیش دؤرلردن گلمیش و بیزه چاتمیش بیر شفاهی و خلق ادبیاتی ( فولکولور ) یدی . بونون اثباتینا بئله دئمه ک اولار کی بیزیم شفاهی ادبیاتیمیزدا دئییلن بایاتی لاردا اؤز عکسینی تاپیب .
بایاتی یارادانلار، تجنیسی یاخشی و گؤزه ل بیلیب و باشا دوشموشلر. گؤستریش اوچون:
عزیزیم قارا باغی
شکی شیروان قارا باغی
بیر جوت ترلان ایتیرمیشم
آیاقیندا قارا باغی
*
عزیزیم یاد الی
یا دیوانه یا دلی
ووروب اؤزومی اؤلدوررم
یارا ده یسه یاد الی
*
عزیزیم اودو گئچدی
قلیانین اودو گئچدی
کور اولسون اووچو گؤزون
جئیرانلار اودو گئچدی
*
عزیزی یم سالماسا
خوی دان گئچیر سالماسا
بنده بنده یه نئیله ر
تانری گؤزدن سالماسا
حمید انباز
منبع : روزنامه ساقی آذربایجان