ائی اوزی گول ، لب لری مرجانیمیز

ائی گوزو نرگیس ، شحی – مستانیمیز

اوزونه قارشی سجود ائلر ملک

سجدیه اینکار ائدر شیطانیمیز

نونو - عینین حق کتابی دیر ، ولی

صورتین نقشیدورور قورانیمیز

صورتی – حق دیر جمالین ، ائی نیگار

ئوش نبی نین سوزلری بورحانیمیز

خیزر اگر ظلمتده ایستر آبینی

لب لرین دیر چئشمئیی – حیوانیمیز

شول سفاسیز صوفیی گور کیم نئجه

دم وورار بیمه ریفت حیوانیمیز

فاوو و زاد لام دیر فز لی – ایللاه

فضلینه قوربان ادلیم جانیمیز

حوکمونه تسلیم اولور جانو کونول

ای ووجودوم تختینه سلطانیمیز

ائی نسیمی ، گووهرین خرج ائیلمه

اولمایینجا موشتری جانانیمیز

عمادالدین نسیمی

عماد الدین نسیمی نین آنادان دوغولدوغو یئر و ایل بللی دگیل

بویوک بیراحتمالا گورا    ۱۳۶۹ میلادی  ده  شیروان اطرافیندا

شاماخی دا دوغولموشدور لطیفی تذکره سینده نسیمی نین

بغدادین نسیم آدلی   یئرینده ، آشیق چلبی دیاربکرده ، عرب

تاریخچیلری تبریز ده ، ممتاز شاماخی دا سونرالار ایسه شیراز

و... شهرلرینده آنادان اولدوغونو یازیرلار . عراق تورکمن لری اونو

اوزلری نین ایلک  شاعری ساییلار  .

سید علی نسیمی تحصیلاتین شاماخی دا آلمیش ،دوران علم

لرینی ؛ دینلرین تاریخی ، منطق ، حکمت ، فقه ، عروض ، قافیه

، ریاضیات و نجوم اویرنمیش ، اونونجو عصرده بغدادا دارا چکیلمیش

حلاج منصور حسینی نین صوفی گوروشلرینی تبلیغ ائده ن نسیمی

ایلک شعرلرینی ((حسینی ))،((سید))و((سید حسینی)) تخلصو ایله

یازمیشدیر.

حروفیه فرقه سی قوروجی سی اولان فضل الله نعیمی حروفیلیگی

یایماق اوچون۱۳۸۶ ینجی ایلده شیروانا گلندن سونرا نسیمی اونونلا

گوروشوب تانیش اولموش و اونون شاگرد لیگینی قبول ائتمیش .

نسیمی ، نعیمی نین تعلیمینی قبول ائدندن سونرا حروفیه طریقتین

فکرلرینی تبلیغ ائدن شعرلر   یازماغا  باشلامیش  و  اوز تخلصونو

اوستادی ((نعیمی )) نین تخلصو ایله اویغونلاشدیرماق اوچون

((نعیمی )) ایله هماهنگ سسلنن ((نسیمی )) تخلصونو قبول

ائتمیشدیر .

۱۳۹۴ نجو ایلده فضل الله نعیمی امیر تئیمورون اوغلو میرانشاه

طرفیندن الینجه قالاسیندا اولدورولدوکدن سونرا اونون وصیت نامه

سینه گوره  نسیمی باکیدان آنا دولیا گئدیب (بیرینجی سلطان

مراد دورونده) بیر مدت آنادولودا  قالیر  آنادولودا بیر چوخ شاعر و

ادیب لرله گوروشوب آرخا داشلیق ائدیر ، حاکم طبقه لر حروفیلری

بورادادا تعقیب ائدیردیلر . بو اوزدن نسیمی حلبه گئتمیه مجبور اولور

بو  دورده حلب و  مصرده اصللری  تورک اولان  مملوک لار  حکومت

ائدیردیلر نسیمی حلبده بیر یاندان صنعت و علم طرفدارلاری آراسیندا

بویوک حرمت و نفوذ قازانیر  او بیری یاندان جسارتلی و حق سئور

شهرلرینه گوره روحانی لر و حاکم طبقه لر  آراسیندا دوشمنلری

آرتیر اونا گوره نسیمی نی توتوب حبس ائدیب و بویوک  شکنجه

ایله اولدورولر  نسمی نین اولومو بارسینده بئله یازیرلار حلبده شاعرین

سئویملی شاگردلرینین بیری اونون

حق بین نظری باید تا روی مرا بیند 

چشمی که بود خود بین کی  روی خدا بیند

بیتی ایله باشلانان شعرینی اوخویورموش.

بو غزل کیمیندیر ؟

منیم شعریمدیر دئیه جاواب وئریر

بونا گوره ده گنجین (جوانین ) اولومونه حکم وئریب بوغازیندان

آسماق ایسته ییرلر بو زامان نسیمی اوزونو اورایا چاتدیراراق بئله

دئییر شعر منیم دیر او گنج منیم خاطریم اوچون غزلی اوزونه اسناد

وئرمیشدیر گنچی بوراخیب نسیمی نی توتوب و دریسینی

سویولماسینا حکم وئریلر

دریسی سویولاندا شاعر چوخلو قان ایتیر دیگیندن رنگی سارالیر

دئیه سن سوروشولار :  رنگین نه اوچون سارالیر ؟

نسیمی بئله جاواب وئریر :

من ابدیت افق لرینده دوغان عشق گونشئیم  گونش باتاندا رنگی

سارالیر .

روحانیلردن بیری بئله دئیر :

بو ائله ملعون دورکی ، اونون قانیندان  بیر دامچی هارا دوشسه

کسیب آتماق گرکدیر تصادفا نسیمی نین قانیندان بیر دامجی او

روحانی نین بارماغینا سیچراییر جماعت اوندان بارماغینین کسیلمه

سین ایسته ییرلر او ایسه

قورخوب بئله دئییر:

من سوز مثلی دئمیشم .

بو زامان آل قانینا بویانان شاعر نسیمی دئییر :

زاهدین بیر بارماغین کسسن دونوب حقدن قاچار

گور بو مسکین عاشقی ، سر پا سویورلار آغلاماز

بئله لیک له نسیمی ۱۴۱۷ ینجی ایلده حلبده فاجعه لی

شکل ده اولدورولدو اونون قبری بو گون حلبده زیارتگاه دیر

نسیمی تورک ، فارس ، عرب دیلینده شعر دئییب اما اونون عربی

شعر دیوانی ایتیب . نسیمی نین دیوانی دونه – دونه چایا گئدیب .

نسیمی شعرلرینده  نظامی ، مولوی ، عطار و حافظ دن تاثیر آلیب

و اوزوندن سونراکی شاعرلرده او  جمله دن حبیبی ، کشوری ،

حقیقی ،فضولی ،ختایی ، قوسی ، غیبی ، محیطی ، جعفری

ده چوخلو تاثیر قویوب .

سیّد علی عمادالدّین نسیمی (۱۴۰۴-۱۳۷۰ میلادی)، آذربایجانلی عاریف و شاعیر حیاتی:
عمادالدّین نسیمی ۱۳۷۰ میلادی ایلده دونیایا گلیب، دوغوم یئری شیرواندیر . بعضی تحقیقاتچیلار اونون باکی دان اولدوغونو ادّعا ائدیر، بعضی لری ایسه نسیمی نین دوغوم یئرین شیروانشاه لارین پایتختی شاماخینی گؤستریرلر.
شاعیرین آتاسی سیّد محمّد شیرواندا یاخشی تانینان شخصیتلردن ایدی. نسیمی نین بیر قارداشی دا واریدی. اونون شاماخیدا یاشادیغی، شاه خندان تخلوصو ایله شعرلر یازدیغی و حاضیردا بو آدلا تانینان قدیم قبریستان لیقدا باسدیریلدیغی معلومدور. ایسلامدان سونراکی دؤورده شاماخی ایری مدنیت مرکزلریندن بیرینه چئوریلیر.
شاعیرین اثرلری نین تحلیلی گؤستریر کی، نسیمی شاماخیدا او دؤورون ان یاخشی اونیوئرسیتئتلری نین طلبینه جاواب وئره جک بیر درجه ده کامیل تحصیل آلا بیلیب. او، کلاسیک شرق و قدیم یونان فلسفه سینی، هابئله ادبیاتینی گؤزل منیمسه میشدیر.
نسیمی نین پوئزییاسیندا آذربایجانین، ائلجه ده دیگر شرق اؤلگه لری نین مشهور عالیم و شاعیرلری نین آدلاری تئز-تئز خاطیرلانیر. بونلاردان ابن سینا، خاقانی، نیظامی،فلکی، حلاج منصور، فضل الله نعیمی ، شئیخ محمود شبستری، اوحدی مراغه ای و باشقالارینی گؤستره بیلریک.
نسیمینی تبریزی نیسبه سینده تقدیم ائدن ابن العیماد حنبلی یازیر: او، حوروفیلرین شئیخیدیر، حلبده ساکین ایدی، طرفدارلاری چوخالدی ، ایش او یئره چاتدی کی، سولطان اونون اؤلدورولمه سینی امر ائتدی، بوینو وورولدو، دریسی سویولدو، چارمیخا چکیلدی.
نسیمی اوچ دیلده ( تورکجه ، فارسجا ، عربجه ) یازیب. او بیر زنگین فیلسوف کیمی ادبیاتدا پارلاییر.
نسیمی نین اثرلرینده “حاق” ایله “جومله عالم” آراسینداکی عئینیت اوچون “اینسان” آنلاییشیندان فایدا دوغولو . بئله کی، “اینسان” ان گئنیش حجمده “آللاه” حاققیندا، ان زنگین مضموندا ایسه “جومله عالم” ، یاخود اونون تظاهورلری حاقیندادیر. ان گئنیش حجملی آنلاییش اولان “حاق” ایله عئینیلشدیریلن “من” آنلاییشینا یالنیز بوتون یارانمیشلاری موطلق مجموعسو برابردیر.
نسیمی دیلین زنگینلیکلریندن غزل لرینده اؤزون مخصوص بیر اوستالیقلا ایستیفاده ائدیب. گاهدان شاعیر شئعرلرینی یالنیز خیطاب و ایفاده لی تکرارلار اوزرینده قورور:
نیگاریم، دیلبریم، یاریم، انیسیم، مونیسیم، جانیم
رفیقیم، همدمیم، عؤمروم، روانیم، درده درمانیم
دیل افروزوم، وفاداریم، جیگرسوزوم، جفاکاریم
خداوندیم، جاهانداریم، امیریم، به ییم و خانیم
فیلوسوف- شاعیرین پوئزییاسی چوخ تئز بیر زاماندا اورتا آسیا، تورکییه و ایران خالقلاری آراسیندا پوپولیارلیق قازانیر. حلاج منصورلا بیرلیکده اونون آدی اؤز عقیده سی اوغروندا غئیری- عادی صداقت و جسورلوق رمزینه چئوریلیر. اونون اثرلری بیر چوخ دیللره چئوریلیر و همین دیللرده یازیب – یارادان شاعیرلر اونو تقلید ائدیرلر. نسیمی نین شئعرلرینی خالق آراسیندا آوازلا اوخوماق و اونون حروفی ادّعالارینی تبلیغ ائتمک اوستونده بیر چوخلاری عذابلارا قاتلاشیر، حتّی جانلاریندان دا کئچیرلر.
نسیمی یارادیجیلیغی نین آنا خطی اینسانین آللاهلا عئینی لشدیریلمه سی و ایلاهیلیگی ادّعاسیندان کئچیر. نسیمی نین بو دوشونجه لرینی پوئتیک طرزده ایفاده ائله ین مشهور شئعر ده فیکریمیزی سوبوت ائدیر:

منده سیغار ایــــکی جهان ، من بو جهانه سیغمازام
گوهر لامکان منم ، کون و مکانـــــه سیغمـــــاز ام
عرشیله فرش و کاف و نون،منده بیلیندی جمله چــــون
کس ســـوزونی اوزالتما کی شرح و بیانه سیغمـازام
کون و مکاندیــــــــر آیتیم ، ذاتـــــه گئده ر بدایتیـم
سن بــو نشانیـــــــلن منی ، من بو شانه سیغمـازام
کیمسه گمان و ظن ایله ، اولمادی حقیله بیلیــــــش
حقی بیلن بیلیر کی من ظن و گمانه سیغمـــــازام
صورته بـاخ و معنی نی ، صورت ایچینده تانی کی
جسمـــــــــیله جان منم ولی جسمیله جانه سیغمازام
هم صدفــــــم،هم اینجی یم،حشر و صراط و سینجی یم
بونجا قماش و رختیـله من بـــو دکانه سیغمــازام
جانیله هم جهان منم ، دهریــــله هم زمــــــان منم
گؤر بـــو لطیفه نی کی من دهـر و زمانه سیغمازام
گـرچــــــــــــــه محیـط اعظمم ، آدم آدیـمدی آدمــم
واریـــــله کن فکن منم ، من بــــو مکانه سیغمازام
انجمیــــله فلک منــم ، وحی اولان ملک منـــــــــم
چک دیلینی سن ابسم اول من بو لسانه سیغمـــــــازام
ذره منم گونش منم ، چارله ، پنج و شش منــــــم
صورتی گؤر بیان ایـــله ، من بو بیـــــــانه سیغمازام
ذات ایــله هم صفاتیــــله ، قدریـــله هم براتیـــــــــله
گل شکر هم نباتیــــله ، بسته دهانـــــــه سیغمـــــازام
شهد منــم ، شــــــــکر منــم ، شمس منــم ، قمـر منـــم
روح روان باغیــشلارام روح و روانــــه سیغمــــازام
ناره یانـان شجر منم ، چرخــه چیـخان حجـــر منم
گؤر بو اودون زبــانه سین ، من بو زبانـه سیغمازام
گرچـــه بو گـــــــــون نسیمی یم، هاشمی یم،قریشی یـم
مندن اولـــودور آیتیم ، آیتــــه شانــــــــه سیغمازام
نسیمی

مرحبا،خوش گلدین ای روحی روانیم،مرحبا

جانیمی یاندیردی شوقون ای نگاریم هارداسان

گوزلریم نوری ایکی عالمده یاریم هارداسان

باغریمی قان ایلدی آجی فراقون گل ایرش

ای لبون وصلی شراب خوشگواریم هارداسان

فرقتون دردی منی گور کی نه مجروح ایله دی

ای گوزی نرگس حبیب گولعذاریم هارداسان

صبری یغمالدی شوقون قراریم قالمادی

ای منیم آرام صبریم بی قراریم هارداسان

ایله دی عشقون منی قلخان ملک تیرینه

ای گوزی قاشی بیلیک لی شهریاریم هارداسان

تا اوزون شوقوندان ایراغ اولموشام پروانه تک

یانیرام لیل و نهار ای نور و ناریم هارداسان

قاتی موشتاق اولموشام زلف و غذارین بویونا

ای اوزی گلشن ساچی مشک تاتاریم هارداسان

سندن آیری کونلومه یوخدور وفالی یار دوست

ای جفاسیز حسن کامل یار غاریم هارداسان

هجرون اوخی دلدی بو شوقونده یانان باغریمی

صورت و معنیده ای چابک سواریم هارداسان

بادایلن گوندر ساچین بویین منه هر صبحدم

ای کی یاندیم گئچدی حددن انتظاریم هارداسان

یار اوچون هر گوشه ده مین دیو اولور دشمن منه

ای سواد اعظم و محکم حصاریم هارداسان

عاشیقین جنات عدنی چون جمالون وصلیدیر

ای شراب کوثریم گئتمز خماریم هارداسان

چون نسیمی دور بوگون ایام عشقین خسروی

ای شکر لــب یار شیرین روزگاریم هارداسان

نسیمی

سن منه دلبر یئترسن اوزگه‌لر یار اولماسون

بیر اولور یار ایکی اولماز، ایکی زنهار اولماسون

باغریمی دوغرار فراقین خاری، ای جنّت گولی

نوبهار اولسون، گول اولسون، آرادا خار اولماسون

ای سکز جنات عدنین باغ و بستانی یوزون

گولدن آنین گلشنی بی برگ و بی بار اولماسون

کیمکه دیداریندن اوزگه نسنه ایستر، یادیلر

یئتمسون حقدن نصیبی، اهل دیدار اولماسون

فرقتین دردی منی بی‌خواب و گریان ائیلدی

دشمنین عمری دوکنسون بختی بیدار اولماسون

توتموشام عشقینله پیمان، قیلمیشام حسنونله عهد

آندن اوزگه عهد و پیمان، قول و اقرار اولماسون

یاپیجی حقدیر، خرابی اول یاپار معمور ائدر

حق یاپان معموره آیروغ کیمسه معمار اولماسون

زلفونون داریندا، شاها، آسیلان منصور ایدی

هر که منصور اولمادی، زولفونده بر دار اولماسون

اولموشام عینین کیبی بیمار، عشقیندن جدا

یارب او نرگسدن اوزگه کیمسه بیمار اولماسون

ای نسیمی، قیلما یارین سرّینی اغیاره فاش

تا که یار اولسون بو سرّه محرم، اغیار اولماسون

نسیمی

تا یوزون گؤردوم، نگارا، غمدن آزاد اولموشام

قوللوغوندا،پادشاهم،حسنونه شاد اولموشام

گــــلمیشم دیـــدارینه تا جـانیمی قــوربان ائدم

ای دوداغی جان شیرین، گؤر نه فرهاد اولموشام

تاپدی عشقین کونلوم ایچره حقه لایق بیر مقام

گؤر نه عالی وجه ایله مهرینده بنیاد اولموشام

تا جمالین مصحفیندن اوخورام سبع المثانی

سبعه خوانم، حافظم، قرآندا استاد اولموشام

من عراق ایچینده گزدیم بیر موحد گؤرمه دیم

عاشق مصرم، یئنه مشتاق بغداد اولموشام

قوللوغوندان تا ایراغ ائتدی منی دور فلک

حسرتیندن من غلام سرو آزاد اولموشام

چون سنی گؤردی نسیمی دیئر به آواز بلند

عشقله من آشنایم،عقلیله یاد اولموشام

نسیمی

ساقیا دولدور قدح چون یئتدی فصل نو باهار

مرغزار اولدی چمن سویله ر چمنده مرغ زار

گول چمنده پادشاه اولدی بزتدی مجلسی

لاله گلدی قوللوغا توتدی شراب خوشگوار

صبحدم بستانه ساری گل گشت اوچون عزم ائیله دیم

باغچادا گوردوم کی چیخمیش بیر حبیب گلعذار

دیشی اینجو، گوزی جادو، خالی هندو، بئلی مو

ساچی سنبل، خالی فلفل، اوزی چون گل، آغزی دار

خوب منظر، گوزی کافر، کیپریگی خنجر، قاشی یای

قد صنوبر، بویی عرعر، لاله ی تر، شول نگار

یوزی نون و گوزی عین و اوزی ری قامت الف

ساچی جیم و خالی میم و یوزی نقطه خط غبار

دلبریم بیر قیل بهاسی قیمتی دورد اقلیمه

بیری مصره، بیری چین و بیری هند و بیری لار

معرفتدن کوثر اولدی هم «نسیمی» چاکری

نسبتی یوخدور اونونلا عین دین و اختیار

نسیمی

من ملک جهان، جهان منم، من،

من حقّه مکان، مکان منم، من.

من کَون و مکان و کُن فکان ـ‌ام،

بیلگیل کی نشان، نشان منم، من.

من صورت معنیده حقم، من،

من حقّ عیان، عیان منم، من.

* * *

ای یوزون نور ذات یزدانی!

وی رُخوندور صفات رحمانی!

نسیمی 

فرقتوندن یاندی باغریم اوره گیم قان اولدی گل

گل کی رخسارون بو مرده جسمه جان اولدی گل

دونیانین ناز و نعیمی، باغ و بستانی منه

سنسیز ای سولطان خوبان بند و زندان اولدی گل

ایستدی لعلین فراقی جانیمی یاخماق ولی

شوقه یانمیش جانه لعلین آب حیوان اولدی گل

اول کونول کی دایمن ایشی سنونله وصل ایدی

یاندی شوقوندان اسیر درد هجران اولدی گل

جانیمین جانی وصالیندور وصالوندان اونی

تا کی اییردی فلک بیچاره بیجان اولدی گل

عاشقین باغ و گولستانی اوزون گلزاریدیر

هانسی گولزارین گولی گول سوز گولیستان اولدی گل

جنتین صحنینده طوبی واله و حیران و مست

قامتون حسنونده ای سرو خرامان اولدی گل

تا منی تقدیر یزدان ایله دی سندن جدا

کونلومون حالی پریشان دیده گریان اولدی گل

معجزاتوندان یاناغون، محکماتوندان ساچون

خار و خاشاکی جهانین ورد و ریحان اولدی گل

بحر بی پایانه شوقون جانیمی غرق ایله دی

گؤر نه بیداد ایله دی هجرون نه طوفان اولدی گل

بو نسیمی سندن آیری بیلدیگیم یوخدور وجود

درد و درمان، وصل و هجران، جمله یکسان اولدی گل

نسیمی